رأی شماره ۲۶۷۰ هیئتعمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال نامه شماره ۱۴/۲۰۳۰ مورخ ۱۶/۳/۱۳۹۴ معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی بیرجند در مورد عدم امکان ذخیره مرخصی
منتشره در روزنامه رسمی شماره ۲۱۸۱۵-۱۴/۱۱/۱۳۹۸
شماره ۹۷۰۱۷۴۸-۱۳۹۸/۹/۳۰
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیئتمدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخـه از رأی هیئتعمومی دیـوان عـدالت اداری به شماره دادنـامـه ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۲۶۷۰ مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۲ با موضوع: «ابطال نامه شماره ۱۴/۲۰۳۰مورخ ۱۳۹۴/۳/۱۶ معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی بیرجند» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیئتعمومی و هیئتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین
تاریخ دادنامه: ۱۳۹۸/۹/۱۲
شماره دادنامه: ۲۶۷۰
شماره پرونده: ۱۷۴۸/۹۷
مرجع رسیدگی: هیئتعمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سیدمهدی عقیلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۱۴/۲۰۳۰ـ۱۳۹۴/۳/۱۶ معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند
گردشکار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ۱۴/۲۰۳۰ـ۱۳۹۴/۳/۱۶ معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند را خواستار شده و به طور خلاصه اعلام کرده است که:
«در بخشنامه مورد اعتراض تصریح شده که به دلیل مشکلات اعتباری، حداکثر سقف بازخریدی مرخصی استحقاقی منتهی به بازنشستگی کارکنان فقط به میزان ۱۸۰ روز امکانپذیر است. لذا این بخشنامه مغایر با مواد ۸۴ و ۱۰۷ قانون مدیریت خدمات کشوری است زیرا در مواد مذکور اشاره شده که ۱۵ روز از مرخصی کارکنان در هر سال قابل ذخیره است و پرداخت وجوه مربوط به مرخصیهای ذخیرهشده کارمند بدون هیچگونه شرطی در زمان بازنشستگی پذیرفته شده است.»
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
«به: کلیه واحدهای تابعه دانشگاه
موضوع: بازخرید مرخصی بازنشستگان
احتراماً پیرو نامه شماره ۱۱/۱۵۹۰۷ـ۱۳۹۲/۲/۱۶ و بنا به مصوبات جلسه شورای مدیران مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۲ و ۱۳۹۴/۲/۲۸ به اطلاع میرساند با توجه به مشکلات اعتباری حداکثر سقف بازخرید مرخصی استحقاقی در پایان بازنشستگی (منتهی به بازنشستگی) فقط به میزان ۱۸۰ روز امکانپذیر خواهد بود. لذا ترتیبی اتخاذ فرمایید مراتب به نحو مقتضی به کلیه کارکنان ابلاغ تا چنانچه تا پایان بازنشستگی بیش از مدت اعلامشده ذخیره دارند با برنامهریزی لازم نسبت به استفاده از مرخصی و یا استفاده از ماده ۷۳ آییننامه اداری استخدامی کارکنان غیرهیئتعلمی نسبت به تعیین تکلیف مرخصی خویش اقدام نمایند. بدیهی است در خصوص بازخرید مرخصی ۱۸۰ روز در پایان بازنشستگی، صرفاً پس از صدور حکم بازنشستگی و در صورت تأمین اعتبار اقدام صورت خواهد گرفت و به هیچ عنوان بیش از مدت اعلامشده قابل بازخرید نخواهد بود. ضمناً با صدور این نامه، کلیه دستورالعملهای قبلی در خصوص بازخرید مرخصی پایان خدمت لغو و بلااثر اعلام میگردد.»
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند به موجب نامه شماره ۹۷/۱۱/۷۷۸۵۱ـ۱۳۹۷/۹/۷ توضیح داده است که:
«۱ـ به موجب بند (الف) ماده ۴۹ قانون برنامه چهارم توسعه، بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، دانشگاهها الزامی به قوانین و مقررات عمومی، اداری، استخدامی، مالی و تشکیلاتی ندارند و صرفاً بر اساس آییننامه و مصوبات هیئتامنا خود در چهارچوب مقوله فوقالاشاره اداره میشوند. ۲ـ مطابق مواد ۷۲ و ۷۳ آییننامه اداری، استخدامی کارکنان غیرهیئتعلمی مصوب ۱۳۹۰، هیئتامنای دانشگاه مقرر کرده که اولاً: کارمندان میتوانند به هر میزان ذخیره مرخصی استحقاقی ذخیرهشده خود پس از موافقت مسئول مربوطه استفاده کند و بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیرهشده با درخواست کارمند در طول هر دوره دهساله خدمتی فقط برای یکبار در هر دوره و در صورت وجود اعتبار و تصویب هیئترئیسه مؤسسه بلامانع است. در همین راستا هیئترئیسه دانشگاه بخشنامهای صادر کرده که بر اساس آن بازخرید صرفاً ۱۸۰ روز مرخصی استحقاقی ذخیرهشده در زمان بازنشستگی را مورد تأیید قرار داده است. ۳ـ مستفاد از رأی شماره ۱۲۳۲ـ۱۳۹۶/۱۲/۸ هیئتعمومی دیوان عدالت اداری، بر اساس قوانین و مقررات عمومی (قانون مدیریت خدمات کشوری) شرط الزام دستگاهها به بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیرهشده (هر سال ۱۵ روز) درخواست مستخدم و عدم موافقت دستگاه با استفاده از مرخصی استحقاقی قبل از بازنشستگی است. ۴ـ نظریه خروج موضوعی کارکنان دانشگاهها از قانون مدیریت خدمات کشوری، مفاد نامه شماره ۱۴/۲۰۳۰ـ۱۳۹۴/۳/۱۶ معاونت وقت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه صرفاً ابلاغ مقررات جاری بوده و متضمن وضع قاعده جدید نیست و مادام که مصوبات هیئتامنا و هیئترئیسه دانشگاه در مراجع ذیصلاح ابطال نگردیده، نامه معترضعنه قابلیت ابطال ندارد. ۵ـ به موجب نامه شماره ۱۴/۵۱۵۹۱ـ۱۳۹۴/۷/۲۹ مفاد نامه معترضعنه اصلاح شده است.»
هیئتعمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۸/۹/۱۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیئتعمومی
با توجه به اینکه اولاً: به موجب بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹ که در ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور مصوب سال ۱۳۹۵ تکرار شده مقرر شده دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی در امور اداری، استخدامی، مالی و معاملاتی از شمول قوانین و مقررات عمومی خارج و صرفاً بر اساس آییننامهها و مصوبات هیئتامنا عمل میکنند، بنابراین استفاده از مرخصیهای ذخیرهشده یا بازخرید آن و امور مربوط به بازنشستگی به یقین از امور استخدامی است و دانشگاهها در اجرای آن امور با توجه به ماده قانونی صدرالذکر الزامی به تبعیت از قوانین استخدام کشـوری و مـدیریت خـدمات کشوری ندارند و تابع مصوبات هیئتامنا هستند. ثانیاً: به موجب ماده ۷۱ آییننامه اداری استخدامی و تشکیلاتی کارمندان غیرهیئتعلمی دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور مصوب اردیبهشت ۱۳۹۱ مقرر شده است: «کارمندان رسمی و پیمانی مؤسسه سالی سی روز حق مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوط را دارند. حداکثر نیمی از مرخصی کارمندان در هر سال قابل ذخیره شدن است.» و ماده ۷۳ آییننامه مذکور نیز مقرر داشته: «بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیرهشده با درخواست کارمند در طول هر دوره دهساله خدمتی، فقط برای یکبار در هر دوره و در صورت وجود اعتبار و پس از تصویب در هیئترئیسه مؤسسه بلامانع میباشد. مؤسسه موظف است مرخصی بازخریده شده را از مجموع ذخیره مرخصی استحقاقی کارمندان کسر نماید.» نظر به اینکه شورای مدیران دانشگاه علوم پزشکی بیرجند برخلاف آییننامه مصوب هیئتامنا به موجب مقرره مورد شکایت اقدام به نادیده گرفتن اختیار کارمندان به بازخرید مرخصی ذخیرهشده قبل از بازنشستگی و محدود کردن امکان بازخرید مرخصی ذخیرهشده در زمان بازنشستگی به حداکثر ۱۸۰ روز مبادرت کرده است، بنابراین بخشنامه مذکور خارج از حدود اختیارات قانونی و مغایر با قانون به شرح پیش گفته است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.
رئیس هیئتعمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی